การพัฒนาซอฟต์แวร์ในปัจจุบัน มักมีความซับซ้อนและต้องการการสื่อสารระหว่างระบบที่หลากหลายมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการสื่อสารภายในระบบเดียวกัน หรือระหว่างระบบที่อยู่คนละที่ ซึ่งการเลือกวิธีในการสื่อสารระหว่างเครื่อง (Machine-to-Machine Communication) จึงเป็นสิ่งสำคัญ แนวทางการพัฒนาหลัก ๆ ที่ใช้ในปัจจุบัน ได้แก่ REST, gRPC และ RPC ซึ่งแต่ละวิธีมีข้อดีและข้อจำกัดที่เหมาะสมกับการใช้งานที่ต่างกันไป บทความนี้จะช่วยให้คุณเข้าใจและเลือกใช้เครื่องมือได้อย่างเหมาะสมกับความต้องการของโครงการ
REST: การสื่อสารผ่าน HTTP ที่ได้รับความนิยม
REST (Representational State Transfer) เป็นมาตรฐานการสื่อสารที่ได้รับความนิยมอย่างมาก โดยเฉพาะในระบบเว็บ เนื่องจาก REST ใช้โปรโตคอล HTTP ซึ่งเป็นโปรโตคอลที่ได้รับการยอมรับและแพร่หลายในระบบอินเทอร์เน็ต REST มีหลักการสำคัญในการแบ่งข้อมูลเป็น Resource ซึ่งแต่ละ Resource จะถูกระบุตำแหน่งด้วย URL และมีการเรียกใช้ผ่าน HTTP Methods ได้แก่ GET, POST, PUT, และ DELETE
ข้อดีของ REST
- ความเป็นมาตรฐาน – REST ใช้มาตรฐาน HTTP และมีการใช้งานที่เป็นที่ยอมรับกว้างขวาง
- ความยืดหยุ่น – ใช้งานได้ในระบบที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็น Web, Mobile, หรือ IoT
- ความง่ายในการ Debug – เนื่องจากข้อมูลและการสื่อสารเกิดขึ้นผ่าน HTTP ทำให้สามารถใช้เครื่องมือเช่น Postman หรือ Browser ในการทดสอบ API ได้ง่าย
ข้อจำกัดของ REST
- ความเร็วต่ำกว่า – เนื่องจาก HTTP ออกแบบมาให้มีความยืดหยุ่นสูงแต่ทำงานได้ช้ากว่าโปรโตคอลอื่น ๆ ในบางกรณี
- ไม่มี Type-Safety – REST ไม่รองรับการตรวจสอบ Type แบบแน่นอน (Strict Type) ทำให้เสี่ยงต่อความผิดพลาด
RPC: แนวคิดการเรียกใช้ฟังก์ชันระยะไกล
RPC (Remote Procedure Call) เป็นแนวคิดการสื่อสารที่เน้นการเรียกใช้ฟังก์ชันหรือโปรแกรมที่อยู่ในเครื่องอื่น โดยโค้ดของโปรแกรมที่เรียกใช้งานไม่จำเป็นต้องรู้ว่าโปรแกรมนั้นอยู่ที่ใดบนเครือข่าย การทำงานของ RPC จะคล้ายกับการเรียกฟังก์ชันในโปรแกรม เพียงแต่ฟังก์ชันนั้นอยู่ในระบบอื่น
ข้อดีของ RPC
- ความเร็วสูงกว่า – เหมาะกับงานที่ต้องการประสิทธิภาพสูง เนื่องจากไม่มีการใช้ HTTP Headers ที่มีขนาดใหญ่
- โครงสร้างที่กระชับ – มักใช้ในระบบที่มีการเรียกใช้งานซ้ำ ๆ และต้องการความเร็วสูง
ข้อจำกัดของ RPC
- ความยืดหยุ่นต่ำกว่า REST – ไม่เหมาะกับการเชื่อมต่อกับระบบที่มีการพัฒนาแตกต่างกัน เนื่องจากต้องการ Protocol ที่เหมือนกันในการทำงาน
- ยากต่อการ Debug – เครื่องมือในการ Debug มีน้อยกว่า REST
gRPC: โปรโตคอลรุ่นใหม่จาก Google
gRPC เป็นโปรโตคอลที่ Google พัฒนาขึ้น โดยใช้ HTTP/2 ซึ่งทำให้สามารถส่งข้อมูลได้เร็วและมีฟังก์ชันในการบีบอัดข้อมูล (Compression) รวมถึงการใช้ Protocol Buffers (Protobuf) ในการจัดการกับข้อมูล ซึ่ง Protobuf นี้เป็นรูปแบบการจัดเก็บข้อมูลที่มีขนาดเล็กกว่า JSON และ XML
ข้อดีของ gRPC
- ความเร็วสูง – ด้วย HTTP/2 ทำให้สามารถส่งข้อมูลแบบ Streaming ได้อย่างรวดเร็ว
- Type-Safe – การใช้ Protobuf ทำให้มีความ Type-Safe มากกว่า JSON และ XML ใน REST
- รองรับหลายภาษา – gRPC มีการรองรับหลากหลายภาษา เช่น C++, Java, Go, และ Python ทำให้ง่ายต่อการใช้งานในโปรเจคขนาดใหญ่
ข้อจำกัดของ gRPC
- ต้องใช้ Client Library – gRPC ไม่รองรับการเรียกผ่าน Browser โดยตรง ต้องมีการติดตั้ง Client Library เพื่อเรียกใช้งาน
- การเรียนรู้ที่สูงกว่า – การใช้ Protobuf ต้องการการเรียนรู้เพิ่มเติม โดยเฉพาะสำหรับนักพัฒนาที่ไม่คุ้นเคยกับรูปแบบนี้
การเลือกใช้ REST, RPC หรือ gRPC ให้เหมาะสม
การเลือกใช้งาน REST, gRPC หรือ RPC ขึ้นอยู่กับความต้องการของระบบเป็นหลัก หากระบบของคุณเป็น Web-based API ที่ต้องการความยืดหยุ่นและการใช้งานง่าย REST อาจเป็นตัวเลือกที่ดี แต่หากคุณต้องการประสิทธิภาพและการรองรับหลายภาษา gRPC เป็นทางเลือกที่น่าสนใจ ในกรณีที่ระบบต้องการความเร็วสูงและทำงานแบบการเรียกฟังก์ชันเป็นหลัก RPC อาจเป็นตัวเลือกที่ตอบโจทย์
